Uluslararası taşımacılığın kolaylaştırılma yolu olarak Singapur Konvansiyonu

Ege DEMİRALP

Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu tarafından oluşturulan “Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu (Singapur Arabuluculuk) Sözleşmesi)” 20 Aralık 2018 tarihinde BM Genel Kurulu’nun 73/198 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

7 Ağustos 2019 tarihinde Singapur’da imzalanan Konvansiyon, Türkiye dahil 50’nin üzerinde ülke tarafından inza edilmiştir. Türkiye’de 25 Şubat 2021 tarihinde “Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu”nun onaylanmasının uygun içeriğine ilişkin kanun teklifi kabul 11 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmış ve 11 Nisan 2022’de evlendi. İlk imzacılardan biri Türkiye’dir.

Arabuluculuk sonucunda yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu, bu konvansiyona taraf devletlere bazı olanaklar sağlamaktadır. Sözleşmenin giriş bölümünde, ihtilaf halinde olan anlaşmazlıkmazlığı dostane bir şekilde kopma çabalarında kendilerine yardımcı olmak için üçüncü kişi veya kişi yardımını talep ettiği bir ticari anlaşmazlık çözümü olarak uluslararası ticarette arabuluculuğun kabul edildiği ve yargılamaya alternatif olarak giderek daha fazla bileşenleri belirtilmektedir. Arabuluculuğun çalışmasının, uyuşmazlığın ticari bir ilişkinin sona açılmasıne yol açmasının kesilmesi, uluslararası ticari işlemlerin kıvrımlarını birleştirmesini ve Devletlerin adalet tasarrufu tasarrufu sağlamak gibi önemli faydalar oranları dikkate alınır. Arabuluculuk sonucu yapılan milletlerarası suh anlaşmaları için farklı hukuki, sosyal ve ekonomik sistemlere sahip devletler tarafından kabul edilebilir bir çerçevenin değiştirilebildiğinin uluslararası ekonomik bolluğun azalmasının bulunacağı, taraf devletlerin anlaştığı belirtilmektedir.

Sözleşmenin tarafı devletlerin kabulü ile olanakları nelerdir? Singapur Sözleşmesi’nin taraf devletlerde tacirlerin ticari anlaşmazlıklarını çözebilmek için tercihleri ​​​​ortak bir ayrılıklar çözüm bölümleri bölümleri. İthalat, ihracat, franchising gibi ticari islerde uluslararası ticarette rekabetler arasında anlaşmazlıklar çıktığında hangi mali kanunların uygulanacağı, uyuşmazlıkların her yıl çözüme kavuşacak olan sorun teşkilatı ve buna bağlı olarak ticarette otoriteler arasındaki güven eksiklikleri oluşmaktadır. Güven eksikliği azaltmayı zorlaştırmaktadır. Singapur Sözleşmesi’nde bu sorun büyük ölçüde giderilmektedir. Singapur Sözleşmesi ile kuresel arenada faaliyet gösteren Türk şirketlerinin uluslararası ticari anlaşmalarına bakım yapılır, firmanın uluslararası pazarlardaki ayrılma risklerinin yapısının ile farklı Pazar ülkelerine giriş yapılması ve piyasada yabancı yatırımcının eklenmesi amaçlanmaktadır.

Singapur Konvansiyonu, taraflar arasında imzalanan Arabuluculuk Anlaşması Belgesi’nin taraf devletlerde kaydedilmesini mümkün hale getiriyor. Türkiye’de yapılan bir sulh anlaşması Türkiye kanunlarına göre geçerli iken yabancı ülke kanunlarına göre geçerli olmayabilir ve bunun yabancı bir ülkede öğrenilmesi mümkün değildir. Yine yabancı ülke kanunlarına göre yapılan bir sulh anlaşması Türkiye’de tanınmayabilir. Taraflar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıklar sonucu imzalanan anlaşmaların uluslararası alanda geçersizliğinin önüne geçebilmek için ortak olarak tanımlanmış bir hukuki mekanizmaya ihtiyaç duyulmuş ve Üye ülkeler arasında “Singapur Konvansiyonu” imzalanmıştır. Ayrıca “Arabuluculuk Anlaşma Belgesi”ne de hızlıca göz atabilirsiniz. “İlam” hükmünde belge olarak anlaşılacaktır.

Örneğin Türkiye’de mukim T şirketi ve Dubai’de mukim D şirketi arasında gerçekleşen ticaret nedeniyle ile bir hukuki sürecin ortaya çıkmasını farz ederiz. İyi vakit geçirebilirsiniz, birçok sorun yaşayabilirsiniz, ayrıca birkaç gün geçirebilirsiniz. Taraflar var olan bu hukuki uyuşmazlıkmazlığı taraf genişin birinde resmi arabulucu yardım ile çözüp aralarında “Arabuluculuk Anlaşma Belgesi” sözleşmelerinde, bu arabuluculuk anlaşma Belgesi her iki devlette Geçerli sayılacak ve ülke içi hukuk geliştirmeleri önerildikten sonra talep edilebilir hale gelecektir.

Konvansiyona üye ülkeler arasında Türkiye, Amerika Birleşik resimler, Çin, Güney Kore, Suudi Arabistan, Gürcistan, Hindistan, Avusturalya, İran, Singapur bulunmaktadır.