OĞUL DAKİKA: Muazzez İlmiye Çığ hayatını kaybetti

Muazzez İlmiye Çığ hayatını kaybetti.

Duayen yazar ve Türkiye’nin ilk sümeroloğu Muazzez İlmiye Çığ 110 yaşında aramızdan ayrıldı.

Dünyanın önde gelen bilim insanlarından Çığ’ın vefat haberini Çığ’ın yazarı olduğu Kaynak Yayınları şu ifadelerle bildirdi:

“Türkiye’nin aydınlanma mücadelesinin yorulmak ve olgunlaşmak bilmeyen değerli bilim kadını, oğlu Sümer Kraliçesi, değerli yazarımız Muazzez İlmiye Çığ’ı kaybettik. Ailesinin, okurlarının ve yaşadıklarının başı sağ olsun.”

MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ KİMDİR?

Sümerolog, bilim insanı, tarihçi Muazzez İlmiye Çığ20 Haziran 1914 yılında Bursa’da doğdu. Çığ’ın ailesi Kırımlılardan olup babası Kırım’dan Merzifon’a, annesi ise Kırım’dan Bursa’ya göç etmişti. 1919 senesinde İzmir’de ikamet ederlerken, İzmir’in Yunan ordusu tarafından işgal edilmesinin ardından güvenli bir yer olan Çorum’a yerleştiler. Muazzez İlmiye Çığ, Çorum’da İlkokula başladı, ailesi Çorum’dan Bursa’ya taşınınca, orada “Bizim Mektep” olarak bir özel okula başladı. Bu grup Fransızca ve keman dersleri aldı. 1926 senesinde Bursa Kız Muallim Mektebi sınavını kazanarak bu okula girdi. 1931senesinde bu okulu bitirdi. Öğretmen olan babası gibi öğretmenlik yapmak üzere Eskişehir’e atandı. Babasıda Eskişehir’de öğretmenlik yapıyordu. Öğretmenlik tarafından Eskişehir’de dört torba sene çalıştı.

Muazzez İlmiye Çığ, Atatürk’ün emriyle AÜ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin Hititoloji Bölümü’ne 1936 senesinde girdi. Burada, Nazi yönetimindeki Almanya’dan kaçıpTürkiye’ye gelen Prof. Dr. Hans Gustav Guterbock’tan Hitit dili ve kültürü derslerini aldı, Prof. Dr. Benno Landsberger’den Sümer ve Akad dilleri ve Mezopotamya kültürü dersleri aldı. Çığ, Ankara Üniversitesi’nden 1940 yılında mezun oldu ve İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesi Çiviyazılı Belgeler Arşivi’ne uzman olarak atandı. 1940 yılında okul arkadaşı ve öğretmen Kemal Çığ iledünya evine girdi. Müzede büyük başarı 31 yıl boyunca meslektaşı Hatice Kızılay ve Dr. FR Kraus ile birlikte müzede bulunan Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılan binlerce tableti temizleyip sınıflara ayırarak numaralandırdı. Yetmiş dört bin tabletten oluşan çivi yazılı belgelerin belgeliği ortaya çıktı. Üç bin tabletin saklama kataloğunu yayımladı.

Muazzez İlmiye Çığ, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde görev yaptığı süre boyunca; Paris-Louvre Müzesi, Londra-British Museum, Berlin-Vorderasiatisches Museum gibi bir Eski-Önasya Dilleri Araştırma Merkezi haline getirildi. Almanya’dan, Amerika’dan ve dünyanın her yerinden gelen geleneksella Sümeroloji yayınları yaptı. Münih’te yapılan 1957 senesinde Oryantalistler Kongresi’ne katıldı. Heidelberg Üniversitesi’nde 1960 yılında altı aylık bir çalışma yaptı. 1965 yılında Roma’da açılan Hitit sergisini bu şehirden alarak Londra’ya götürdü. Londra’da kısa bir süre kaldı ve burada çalışmalarına devam etti. 1972 yılında Arkeoloji Bölümü’nden emekliye ayrıldı.

Emekli olduktan sonra yaşayan Çığ, Philadelphia’daki Asuroloji Kongresi’ne 1988 yılında katıldı. Philadelphia Üniversitesi Müzesi Tabletler Bölümü Başkanı Prof. Dr. Kramer ile yaptığı çalışmalar ve incelemeler sonucu Sümer edebiyatına yeni konulara kazandırılarak eksik olan bilgileri tamamladı. Türkçeye çevirdiği Kramer’in “Tarih Sümer’le Başlar” yapısı 1990-1995-1998 senelerinde Türk Tarih kurumunun çok ilgi görmesi üzerine 1993 senesinde çocuklar için “Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk” kitabını yazdı. Muazzez İlmiye Çığ İlerlemiş olgunlaşmasına rağmen yeni yapıt üretmeye devam ederek Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan beş kitapta yazdı.

2000 yılında bu çalışmaları nedeniyle İstanbul Üniversitesi kendisine ‘Fahri Doktor’ unvanını verdi. 2005 yılında Osmaniye’nin Çardakköyü’ndeki Anadolu Kültür Araştırmaları Derneği kendisine ‘Özgür İnsan’ ödülünü verdi.

2007 senesinde, “Vatandaşlık Tepkilerim” olarak adlandırılan = =, “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” savıyla yargılandı ve ilk duruşmada aklandı. .

Muazzez İlmiye Çığ, davetli olduğu bazı konferans ve organizasyonlar ile televizyonlarda Sümer tarihi ve toplumsal sorunlar hakkında konuşmalar yaptı.

Yunan Mitolojisi’nin Sümerlerden bastığı iddiasında bulunuldu. “Sümerli Ludingirra”adlı kitabı 2004 senesinde İran’da basıldı. Adana Tepebağ Rotary Kulübü Meslek Hizmet Ödülü, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fahri Doktora unvanı, Osmaniye Anadolu Kültür Araştırmaları Derneği ‘Özgür İnsan’ ödülüne layık görülen Muazzez İlmiye Çığ’ın iki kız annesiydi.

Editör: Habererk Haber Merkezi