Enflasyon tahmini çok yüksek

Piyasadaki dalgalanmalar, reel sektör ve hanehalkının bir yıl sonrasına ilişkin enflasyon tahminleri son aylarda genel olarak olumlu yönler bir seyir izlese de mevcut çok yüksek bir seviyede bulunuyor.

Merkez Bankası ince ekim ayına ilişkin tahminleri açıkladı.

Buna göre piyasanın Eylül ayında yüzde 27.49 olan bir yıl sonrasına uzanan tahmin ekimde yüzde 27.44’e indi.

Reel tahmin yüzde 51.10’dan yüzde 49.50’ye geriledi.

Hanehalkı’nın tahminini yüzde 71.56’dan yüzde 67.23’e dikkat çekti.

Bu, çocukların oğulları için kendi tahminlerinin yapıldığı anlamına gelir. Üç kesimin ayırdığı olarak mart aralıklı dile getirilen yıllık hesaplama tahmini yüzde 57,5’ti. Nisan ayıyla birlikte düzenli bir gerileme başladı. Ortalama tahmin dünkü ekim ayı verisinde yüzde 48,06 oldu.

Yine de çok yüksek

Dile tahmin edilenlerin önceki aylara göre gerilemesi doğal olarak ki olumlu bir seyre işaret ediyor ama ölçüm toplanması gereken bir başka veya daha var.

O oran da gelecek bir yıl için üretimin resmi enflasyon hedefi…

Bu resmi hedef hesaplarken orta vadeli programda yer alan oranlardan hareket ediyorum. Yani bu yıl sonundaki gerçekleşme yüzde 41,5 iken, 2025 sonundaki gerçekleşmenin yüzde 17,5 oranında arttığını, bu rakamların tutturulabileceğini varsayıyorum. Bu oranlar bana göre olmaz da, olduğu varsayarak hesap yapıyorum.

Yazımda bir tablo var. Tabloyu aynı aylarda nasıl bir oluşum oluştuğuna örnek oluşturması amacıyla hazırlandım. Elbette ki bir de gidişatı adeta ters yüz eden “Ekonomi siyasi tercihlerin” Tahminde bulunanların nasıl yanıltıldığı görülsün istedim. Örneğin 2021’in eylül ve ekim aylarında piyasa koşullarına ve reel sektöre göre çok çok yukarıda tahmin yapan hanehalkı bile bir yıl sonraki gerçekleşme karşısında ne kadar soğuk tahminde bulunduğu yerde belli ki afallamış.

Daha sonra “yasanan” oran “tahmin” dönüşmüş ve özellikle hanehalkı hep çok yüksek tahminde bulunmuştu. Çünkü beklentiler bozulmuş bir kere…

Şimdi aynı durum döngüsü. Piyasa fiyatları, en düşük enflasyonu bekleyen kesimdir, Ekim 2025 itibarıyla yüzde 27,44 seviyesinde bir enflasyon tahmin ediyor. Biraz önce aktardığım gibi reel sektör tahmini yüzde 49,50, hanehalkının tahmini ise yüzde 67,23 oldu.

Bunun anlamı nedir?

Yalnızca yüzde 17,5! Yani 2025 sonucu için değişim doldurmanın ekim yerinde yakalanması söz konusu.

Burada şöyle bir yanılma payım olabilir. 2025 yılı 17,5 yaşındaydı ve 2025 yılında yayınlandı. Elbette ki böyle olmayacak, muhtemelen ilk aylarda yüksek bir gerçekleşme yaşanacaktır. Bunun sonucunda 2025’in eylül ve ekiminde yüzde 17,5’e inilemeyecek ve yıllık oran belki yüzde 18-19 olacaktır. Bu dozeyde bir gerçekleşme bile şimdi dile getirilen tahminlerle ne kadar uyumsuz değil mi?

Ortalama büyüklük ise 100 kabul edersek piyasa ödemeleri yüzde 156,8, reel sektör yüzde 282,9, hanehalkı ise yüzde 383,2 enflasyonu bekliyor demektir.

Farka bakar mısın? Üç kesimin bir yıl sonrasına göre tahmin edilen yüzde 48’dir. Bu da, 17.5’i 100 kabul ederse 275’e sanırım gelir.

Yani özetin özeti, kamuoyunun enflasyonu kırılabilmiş değildir.

Makara sektörü ve hanehalkı

Burada daha önemli olan, reel sektör ve hanehalkının ne olacağını, ne beklediğidir. Piyasa koşulları çok dar kapsamlı bir gruptan oluşuyor ve finans bölümünden oluşan bu grup biraz da Merkez Bankası ile paralel gidişat gibi bir gidişat içinde olabilir. Dolayısıyla bunların tahminlerinden çok reel sektör ve hanehalkına bakmak gerekir.

Reel sektörün fiyatını belirleyecek kesimdir.

Hanehalkının belirleyeceği talep, dolayısıyla yine fiyattır.

Zam yapma kararı verecek olan reel sektör bir yıl sonra için mevcut yüzde 50 dolayısıyla bir enflasyonun yaşanacağını beklediğine; hanehalkı da aylar sonra ancak yüzde 70’in hesabıyla indirdiği enflasyon birikimiyle duruma göre talebini öne çekmek devam ettiğine göre enflasyon sahiden de 2025’te geçti yüzde 17.5’e indirilmeyi, “Kaç yaşındasın 20 yaşındasın?”