Diğer ülkeler kendi kaderini tayin hakkını nasıl düzenliyor?

Almanya’da artık kendi cinsiyetinizle ilgili kaydı nüfus dairesinde değiştirmek mümkün. Bu tür düzenlemeler diğer ülkelerde uzun süredir mevcuttur. Ancak ayrımcılık kanunla otomatik olarak ortadan kalkmıyor.

İsviçre

İsviçre’de cinsiyetlerin kendi kaderini tayin etmesi neredeyse üç yıldır çok basit: Adını ve cinsiyetini resmi olarak değiştirmek isteyen herkesin, sözde medeni durum dairesine (yani nüfus dairesine) 75 frank ödemesi ve bunu beyan etmesi gerekiyor. kayıtlı cinsiyete sahip olmak için daha önce durumun böyle olmadığına kesin olarak ikna olmuştur. Ancak cinsiyet girişinin bürokratik olmayan bu değişimi yalnızca 16 yaş ve üzeri kişiler için mümkündür. Yaşı küçük olan herkesin ebeveynlerinin veya yasal temsilcisinin iznine ihtiyacı vardır.

Girişi erkekten kadına veya kadından erkeğe değiştirebilirsiniz. İsviçre’de ikili cinsiyete sahip olmayan kişiler için üçüncü bir seçenek yoktur. İki cinsiyetli olmayan İsviçreli pop yıldızı Nemo’nun Eurovision Şarkı Yarışması’ndaki zaferinin ardından üçüncü cinsiyet katılımıyla ilgili siyasi tartışma yeniden alevlendi. Ama şu ana kadar hiçbir şey değişmedi.

Basitleştirilmiş düzenlemelerin uygulamaya konmasından sonraki ilk yılda neredeyse 1.200 İsviçrelinin cinsiyet kaydı değiştirildi. 2023’te yalnızca 713 kişi vardı. Başlangıçta kayıtlı cinsiyete geri dönmek de mümkün, ancak nadir.

Danimarka

Danimarka on yıl önce kendi kaderini tayin etme yasasını kabul etti. 2014’ten bu yana, resmi olarak cinsiyetini değiştirmek isteyen hiç kimsenin rapor vermesi gerekmiyor. Cerrahi veya hormonal ayarlama da gerekli değildir. O zamandan beri tek kural şuydu: Başvurmak için reşit olmanız ve cinsiyet girişiniz değişene kadar altı aylık bir bekleme süresini beklemeniz gerekiyor.

Danimarka dünyada böyle bir yasayı çıkaran ilk ülkelerden biriydi. Ancak üzerinden on yıl geçmesine rağmen hâlâ toplumsal cinsiyet meselesiyle ilgili tartışmalar sürüyor.

Geçtiğimiz günlerde liberal-muhafazakar Danimarka Eşitlik Bakanı Marie Bjerre bir gazeteye konuk olarak yazdığı bir makalede şunu yazdı: “Trans kadın biyolojik bir erkektir.” Yalnızca iki biyolojik cinsiyet vardır: erkek ve kadın. Ona göre cinsiyet kimliği tartışması çok ileri gidiyor. Bunun yerine eşitlik sorunları hakkında yeniden daha fazla konuşmalıyız.

Arjantin

Arjantin, on yıldan fazla bir süre önce kapsayıcılık açısından öncü bir rol üstlenmişti. Güney Amerika’da 2012 yılında kendi kaderini tayin etme yasasını geçiren ilk ülke oldu. Trans bireylerin kendi seçtikleri isme ve cinsiyete göre doğum belgesi ve kimlik kartı sahibi olmalarına olanak sağlıyor. Değişiklik, önceden psikiyatrik veya tıbbi muayene yapılmadan mümkündür.

Arjantin’de kendi kaderini tayin etme yasasının yürürlüğe girmesinden bu yana 12.000’den fazla kişi kimliğini değiştirdi. Bunlar resmi rakamlar. Ve artık yetkililerde translar için yüzde birlik bir istihdam kotası var.

Ancak bu, ayrımcılığın veya dezavantajların günümüzde artık var olmadığı anlamına gelmiyor. Trans bireylerin yüzde 95’inin kayıtlı bir işi yok. Çoğu kişi için seks işçiliği tek seçenektir. Yetkililerdeki trans kotası hâlâ alt sınırda. Ayrıca siyasi temsil eksikliği de var. Ancak Arjantin 2021’de bir adım daha ileri gitti: Erkek veya kadına ek olarak, cinsiyet ataması istenmiyorsa kimlikte belirtilebiliyor.

Ama şimdi güçlü bir rüzgar var. Sağcı, özgürlükçü Başkan Javier Milei’nin yeni hükümeti, toplumsal cinsiyet politikalarını solcu bir ideoloji olarak görüyor ve uyuşturucu karşıtı bir kültür savaşı yürütüyor. Cinsel kimliklerin çeşitliliği biyolojiyle çelişiyor. Milei’nin basın sözcüsü bunun saf bir duygu olduğunu söyledi. Kanun hâlâ mevcut. Ancak hükümet, kadınlar ve fırsat eşitliği bakanlığını kaldırdı, kapsayıcı dili yasakladı ve feministlere ve LGBTQ topluluğuna defalarca saldırdı. Ayrıca hükümetin katı kemer sıkma politikası en çok azınlıkları etkiliyor.