Çamaşır makinesi bonusu: Pekin Çinlileri alışveriş yapmaya çağırıyor

Arka plan, Çin’de tüketici fiyatlarının üst üste ikinci yılda neredeyse hiç artmadığıdır. Pekin İstatistik Bürosu’nun verilerine göre tüketici fiyat endeksi geçen yıl yüzde 0,2 arttı. Bu nedenle enflasyon geçen yılla aynı şekilde düşüktü. Üç yıl önce yani 2022 yılında enflasyon yüzde iki civarındaydı.

Hatta bazı aylarda Çin’de fiyatlar düştü; bu kısa vadede tüketiciler için iyi bir haber, ancak ekonominin tamamı için pek de öyle değil.

Artık devlet destekli pirinç pişiriciler de var

Devletin eskisinin yenisiyle değişimini yüzde 20’ye kadar sübvanse ettiği elektrikli ve hibrit arabalar, bisikletler, televizyonlar ve akıllı telefonlar gibi tüketim mallarının bir listesi uzun zamandır var. Bu liste artık önemli ölçüde genişletildi ve Reuters ve BBC’nin haberine göre artık çamaşır makinelerinden bulaşık makinelerine, mikrodalga fırınlardan pirinç pişiricilere kadar her türlü ev aletini içeriyor.

Hafta ortasında hükümet yetkilileri, bu yıl bu takas bonusu için toplam 81 milyar yuan (11 milyar euro) elde edilebileceğini duyurdu. Resmi bilgilere göre geçtiğimiz baharda tanıtılan model, şimdiden “gözle görülür etkiler” göstermeye başladı.

Tedbirlere ilişkin şüpheler

Ancak uzmanlar bunun tüketimi artırmak için yeterli olacağından şüpheli. Bu miktar, gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) neredeyse 18 trilyon avroya (2023) eşdeğer olan dünyanın en büyük ikinci ekonomisi için ihmal edilebilir düzeydedir. Ekonomist Dan Wang, BBC’ye tedbirin “yeterli olmaktan uzak” olduğunu söyledi.

Moody’s Çin analisti Harry Murphy Cruise’a göre, tedbir bazı malların satışlarını artırdı ancak genel olarak tüketimi artırmadı.

“Tüm kararlılığımla”

Reuters haber ajansının bildirdiğine göre, Çinli liderler tüketimi “tüm kararlılıkla” artırma ve iç talebi “her yöne genişletme sözü verdiler.” Örneğin geçen hafta milyonlarca memurun maaşına zam yapıldı.

ING bankasından Lynn Song, Çin hane halkı tüketimindeki toparlanmanın işgücü piyasasına yönelik daha iyi beklentilere ve emlak fiyatlarında istikrara bağlı olacağını vurguladı.

Kriz emlak piyasasını da etkiliyor

Gözlemcilere göre Çin’deki fiyat durgunluğu öncelikle devam eden ekonomik zayıflığın bir işareti. Pek çok Çinli güvensiz oldukları için tüketime ara veriyor. Bir faktör emlak piyasasındaki krizdir. Evlerinin değeri düştüğü için pek çok kişi birikimlerini elinde tutuyor.

Büyük rekabet fiyatları da aşağı çekiyor

Son zamanlarda otomobil piyasasında fiyatlar da düştü. Elektrikli otomobiller özellikle Çin’de talep görüyor. Çok sayıda sağlayıcı, müşteriler için sert bir savaşa giriyor ve bu da yüksek indirimlere yol açıyor. Sadece birkaç üretici kâr ediyor.

Deflasyon, yani fiyatların düşmesi, genellikle şirketlerin karlarını azaltır ve dolayısıyla örneğin ücret kesintileri ve işten çıkarma riski doğurur. Bu daha fazla soruna yol açabilir. Çin’in yıllık enflasyona ilişkin resmi hedefi aslında yüzde üç civarında.

Pekin ABD hükümetinin değişmesini bekliyor

Önümüzdeki Cuma, Çin İstatistik Ofisi geçen yılın tamamının ekonomik gelişimini GSYİH ile birlikte sunacak. Genel olarak uzmanlar, Pekin’in daha geniş kapsamlı önlemler almak için ABD’deki güç değişimini beklediğini ve yakında Başkan olacak Donald Trump’ın açıklandığı gibi Çin mallarına yönelik gümrük vergilerini büyük ölçüde artırıp artırmayacağını beklediğini varsayıyor.