Yumaklı: Mazot maliyetinin yüzde 50’sini, gübrenin yüzde 25’ini üreticiye destek olarak arttırmak

TBMM Genel Kurulu’nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçeleri görüşülüyor. Yürütme adına söz alarak Genel Kurul’a hitap eden Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın açıklamalarında şöyle öne çıkıyor:

“Son 22 yılda çiftçilerimize ve sektöre önemli destek sağladık ve büyük yatırımlara imza attık. Tarımsal hasılamız 2023 yılında 68,5 milyara yükseldiğini ve bununla Birlikte Avrupa’da 1’inci, dünyada ise 9’uncu sırada bunların hiçbirini kaçırmak istiyorum. Tarım ve orman sektörü, bu yılın üçüncü kısmında yüzde 4,6 oranında arttı. Son 5 çeyrekte sürekli büyüme performansı gösteren, küresel kalkınmanın önemli katkısını sağlayan 2023 yılında ihracatımızın 31 milyar dolar olduğu ve bu yıl geçen Yılda geride bırakacağımızı da belirtmek istiyorum.

“Dünya ile bağlantımız kesilse bile, hiçbir ülkede hiçbir tohum almadan tüm ihtiyaçlarımızı karşılayacak durumdayız”

Gıda ve tarımdaki verimde son 22 yılda 107 milyar dolarlık dış ticaret fazlası verdik. Türkiye olarak 206 çeşit ürün bu üretebilen benzersiz bir ülkez. Dünyada sebze üretimi 4’üncü, meyve ürünü 6’ncı sıradayız. Bitkisel üretimimizi, 2002 yılına göre yüzde 41 artışla, 2023 yılında 138,6 milyon tona çıkartarak Cumhuriyet tarihi rekorunu kırdı. Tarımsal üretimimizin verimini korumak için, tohumculuğa ayrıca önem veriyoruz. Bu çalışmalar sonucunda, 22 yıllık tohumluk üretimimizi, 9 kat artışla 1,3 milyon tona çıkardık. Böylece tohum üretimimizin yüzde 97’sini bu ülke genelinde gerçekleştiriyoruz. Elde ettiğimiz paraların 117’sini ihraç ediyoruz. Elbette tohum yayıldığı kadar, korunmak ve gelecek nesillere aktarılmak da çok önemli. Bu yetenek; Tohum Gen Bankalarımızda toplam 121 am 515 tohum örneğini muhafaza ediyoruz. Şu an tüm dünya ile anahtarımız kesilse bile, hiçbir ülkede hiçbir tohum almadan tüm ihtiyaçlarımızı karşılayacak durumdayız.

“Üstün vasıflı hayvan varlığımızı arttırmayı sürdürmez”

Oğlum 22 yıldır hayvan varlığımızı; büyükbaşta yüzde 67,7, küçükbaşta yüzde 64,3, kanatlıda yüzde 48,9, arılı kovanda ise 119 madde yer aldı. Islah ve iyileştirme bakımıla, üstün vasıflı hayvan varlığımızı arttırmayı sürdürmez. Nitelikli damızlık ve beşilik varlığımızı arttırmak için TİGEM adacıklarımızda büyükbaş hayvan rezervi başlatılmaya başlandı. Proje kapsamında üretilecek çocukların harflerini uygun koşullarla küçük aile işletimlerimize genişletme.

“Vatandaşlarımızın güvenilir gıdaya erişim özgürlüğü kararlıyız”

Tarım sigortaları kapsamında, 2023 yılında 8 milyar lira, bu yılın kasım ayı itibarıyla 12 milyar lira tazminatı ödendi. Gençlere, kadınlara, gazi ve şehit yakınlarına, engellilere sözleşme ve tarım yapan çiftçimize prim indirimi yapılıyor. 2025 yılında yıl tamamlanacak. Bu arada, üretim ve sözleşmeli üretimde yüzde 10 ila 15 oranında prim indirimi yaptık.

Vatandaşlarımızın sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişimini sağlamak için, 8 bin kontrol görevlilerimizle, gıda üretim, satış ve toplu tüketim yerleri olan 726 am işletmeyi denetliyoruz. Yılsonu itibarıyla 1,4 milyon denetime ulaşacağız. Uygunsuzluk tespitinde idari para cezası, ürünün toplatma ve imha etme gibi çeşitli yaptırımlar arasında yer aldığı, Cumhuriyet savcılıklarına göre suç youyurusunda bulunuyoruz. Ayrıca uygunluksuzlukları firma adı ve markası ile anlık olarak, guvenilirgida.tarimorman.gov.tr ​​internet sitelerinde paylaşıyoruz. Vatandaşlarımız tarafından memnuniyetle karşılanan bu uygulamaya ilave olarak, işletme denetimlerinin takip edildiği Karekod’un hayata geçirilmesi sağlanmaktadır. 2025 yılında oraya ulaşabileceksiniz. Biz; o güne kadar olduğu gibi, bundan sonra da vatandaşlarımızın güvenilir gıdaya erişim hakkına sahip olmaları karar vermemizdir.

“Mazot maliyetinin ortalama yüzde 50’sini, gübre maliyetinin ise ortalama yüzde 25’ini ürünlerimize temel destek olarak desteklemek”

Üretimde verim ve kaliteyi artırmak için, sağlık sorunları ve zararlılarla mücadele ediyor, çiçeklere duyarlı entegre bir şekilde sürdürüyoruz. Pek çok ilimizi değiştirdiğimiz kokarcayla mücadelemizi, biyolojik, biyoteknik, mekanik ve kimyasal yöntemleri kullanarak, ilgili kurumlarla birliktelik içinde yaşıyoruz. Zararlının kışın ilaçlanması gereken saat 400 boş ev, depo ve ahşap gibi yapıların 260 binini ilaçladık. Mart ayı sonuna kadar ilaçlamayı tamamlayacağız.

Çiftçi kayıt geçişlerindeki değişikliklerle kayıtlılığı yüzde 5,7 artırıldı. Sözleşmeli üretimde tüm ebeveynlerin teminat teminatı alan tip sozleşmelerle uygulama birliğini sağladık. Üst üste iki yıl korunmayan arazilerin, kiralanmaya izin veren yasal düzenlemeyi hayata geçirmesi sağlanır. Ekim ayı itibarıyla ilk yıl tespitlerin duyurusu yapıldı. 2025 yılında üretim yapılacak nihai tespitlerin ardından kiralamalara katılmaz. Tarımsal kapasitelerin kapasitelerini geliştirecek ve etkinliklerini artıracak derecelendirme lansmanı başlatıldı. İki tane olacak genel tarım sayımının ilk aşaması, bu ay sonunda kullanıma sunulacak. 2026 yılının Haziran ayındaki ilk sonuçlar TÜİK tarafından kamuoyuyla paylaşılacak.

Mazot ve gübre maliyetlerindeki değişime göre, her yıl destek tutarları güncellenecek. Bitkisel üretimde yeni kurumsal destek; temel destek, planlama desteği üretim geliştirme desteği olarak belirlenir. Mazot maliyetinin ortalama yüzde 50’sini, gübre maliyetinin ise yüzde ortalama 25’ini ürünlerimize temel destek olarak geliştirmek. Planlama kapsamına alınan, sınırlı ilçelerde ömrüyle birlikte, mazot maliyetinin tamamı, gübre maliyetinin ise parçalanmış olarak karşılanacağını taahhüt ederiz. Yeraltı su kısıtı bulunan 52 ilçede, az su tüketen belirli ürünler, ilave olarak su kısıtı desteğinin arttırılması. Bu, doğru bilgiye sahip olduğunuzdan emin olmanız gerektiği anlamına gelir, böylece ona göz atabilirsiniz. Hayvancılıkta ise, temel desteklerin yanında ilk defa; aile işletmelerine, genç ve kadın yetiştiricilere, birinci derece anlaşma birlik ve kooperatif üyelerine ve gezginci arıcılara ilave desteklenmesi. Planlama bölgelerindeki aile isletmelerimize, verim ve verimlilik kriterlerini sağlama şartlarıyla, buzağı başına mesafe destek miktarı 2,5 kata çıktık.

“Yangında zarar görmüş ormanın tamamını ağaçlandırıyoruz”

Bu durumda akşamları harika vakit geçirebileceksiniz. Bugüne kadar 288 aileye ve 237 kooperatif projesine, bugünkü fiyatlarla 30,3 milyar lira kredi verdik. Orman patlamalarıyla mücadele etmeyi artırarak, patlamalara çok daha kısa sürede müdahale ediyoruz. Rezerv güçleri dahil 27 uçak, 105 helikopter, 14 İHA, 5 bin fazla kara aracı, 184’ü akıllı olmak üzere 776 kule, 04:00 796 toplu ödeme ve göleti, 25:00 orman kahramanımız, 127’de gönüllülerle mücadele ediyoruz. Zarar görmüş ormanın tamamını ağaçlandırıyoruz. Ülkemizin doğal güzelliklerini koruma”da yer alıyor, halkımızın istifadesine sunuyoruz. 2024 yılı 24 ekoturizm rotası, 87 orman parkı oluşturuldu.”