:
Küresel piyasalarda, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın gelecek dönemdeki uygulaması beklenen tarifelere yönelik söylemleri ve jeopolitik risklerin dağılımları geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, gelecek hafta gözler ABD’de açıklanacak istihdam verileri başta olmak üzere yoğun veri bölümüne çevrildi.
ABD’de yeniden başkan seçilen Trump’ın izleyeceği politikaların ekonomi üzerindeki olası etkilere ilişkin soru değişikliklerini korurken, Trump’ın kabinede görev vereceği isimlerin belirtilmemesi siyasi oranların sınırında olsa da giderilmesine yardımcı oldu.
Trump, Hazine Bakanlığı için Amerikalı yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent’i aday gösterdi. Bessent’in dünyanın önde gelen uluslararası yatırımcılarından, jeopolitik ve ekonomik stratejistlerinden biri olarak büyük saygı gösteren Trump, Bessent’in hikayesinin “American Rüyası”nın bir örneği aktarıldı.
Senatonun onayını alarak göreve başlaması beklenen Bessent, yaptığı açıklamalarda doların dünya rezervi para birimlerinin katılımına odaklanacağını söyledi.
Trump, Önce Amerikapolitika Enstitüsü Başkanı Brooke Rollins’i de Tarım Bakanlığına aday gösterdiğini bildirdi.
Bununla birlikte, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimle artan jeopolitik risklerin güç kazanmasıya devam etmesi, savaş gıda ve enerji başta olmak üzere sektörel yansımaları enflasyonist baskıları canlı tutma riski Algısının yükselmesine neden oluyor.
Geçen hafta ABD’de özetlenen makroekonomi verileri, ABD ekonomisi, tüketim harcamalarındaki artış, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,8 ile tahminlere paralel büyürken, ülkelerdeki kişisel tüketim harcamaları, ekimde aylık yüzde 0,4 arttı.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyon göstergesi olarak kaydedildiği, ve enerji kalemlerinin programlama dışı gıdaların tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamalarının fiyat endeksi de ekimde ay Ortalama fiyat 0,3 kalem, ortalama değer ise 2,8 olup diğer kalemlerde 6 yıldır.
Ayrıca harcamaların fiyat endeksindeki artış aylık ve yıllık bazda piyasa beklentilerine paralel bir izleme de göz atabilirsiniz.
Öte yandan, geçen hafta Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 6-7 Kasım’da düzenlenen toplantıya ilişkin tutanakları para politikasında ihtiyatlı bir yaklaşımın sürdürüleceği ortaya çıktı Raporda, Fed’in gelecek dönemdeki faiz oranlarında düşüşte hızlı bir şekilde başlayacağı ve veri merkezli karar almanın uygun arttığının düşünüldüğü gösterildi.
Poliçe 25 yıl süreyle kullanılacak olup fiyatı 4,50-4,75 aralığına indirildiği son toplantının tutanakları, başkalarının enflasyonu düşürmede ilerlemenin sekteye uğraması durumunda faiz indirimlerine ara finansal gelişmelerin ortaya çıkması sağlandı.
Analistler, bir yandan Fed’in para politikasında ihtiyatlı durmayı sürdüreceğini, bir yandan da ABD’de ikinci kez başkan seçilen Trump’ın uygulamasını planladığı tarifelerin ekonomiye yansımalarına ilişkin oranlarının risk istahını uzatmasını kaydetti.
Uluslararası kredi derecelendirme değişimi Standard & Poor’s (S&P) küresel ekonomik görünümüne ilişkin geçen haftanın yayımlandığı raporda, küresel ekonominin 2025 yıllık işleyişi iyi bir şekilde bir arada tutuluyor markasını bildirdi. Hızla ekonomik değer 3,3, gelecek 3 yıllık bir değer var tahmin edildiği vurgulandı.
Söz konusu gelişmelerle ilgili piyasalardaki fiyatlamalarda Fed’in Ocak ayında son toplantısında yüzde 66 oranında 25 baz puanlık faiz indirimi öngörülürken, yüzde 34 oranında politika faizini sabit tutacağı fiyatlanıyor.
ABD 10 yıllık faizi geçen hafta yüzde 4,18 oranında gerilerken, altının ons fiyatı haftalık bazda yaklaşık yüzde 2,4 azalışla 2 am 650’ye düştü.
Emtia tarafında Brent petrolünün fiyatı geçen hafta yüzde 3 azalışla 72,3 oranında düşerken, dolar de 105,7 geriledi.
ABD’de Şükran Günü nedeniyle perşembe günü kapalı olan, ince ise yarım gün görülen ödeme piyasalarında geçen hafta pozitif bir seyir izlendi.
ABD’de kutlama alışverişlerin tüm ülkede yayıldığı Efsane Cuma (Black Friday) nedeniyle perakende satışların ve perakende satış hislerinin kitlenin odağında olduğunu belirtiyor Analist, ABD Ulusal Perakendeciler Birliği’nin (NRF) performansına göre bu yıl Şükran Günü’nden Siber Pazartesi’ye kadar 183,4 milyon kişinin alışveriş yapmasının beklendiğini kaydetti.
Haftanın son işleminde Lam Research’ün hisleri yüzde 3,2, KLA’nın hisleri yüzde 2,3, Nvidia’nın hisleri yüzde 2,2 ve Applied Materials’ın hisleri yüzde 2 değer kazandı.
ABD’li perakende zincirlerinden Target’ın hisleri yüzde 1,7 Walmart’ın hisleri yüzde 0,7, Macy’s’in hisleri ise yüzde 1,8 yükseldi.
S&P 500’ün ortalama fiyatı 1,06, Nasdaq’ın 1,13 ve Dow Jones’un ortalama fiyatı 0,96’dır.
Gelecek hafta pazartesi imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), salı günü JOLTS açık iş sayıları, çarşamba ADP özel özel sektör istihdamı, Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşması, hizmet sektörü PMI, Fed’in Bej Kitap raporu, perşembe dış ticaret dengesi ile haftalık işsizlik maaşı başvuruları, cuma günü ise istihdam raporları verileri takip edilecek.
Avrupa borsalarında, Rusya ile Ukrayna arasında gerilimin devam etmesiyle geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, yeni haftada gözler Euro Bölgesi’nde büyüme ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmasına çevrildi.
Geçen hafta açıklamalarda bulunan Lagarde, Avrupa’nın siyasi idaresine gümrük vergileri konusunda Donald Trump’la iş birliği yapma ve ABD’de üretilen daha fazla ürün satın alma hacminde bulunuyordu. Ekonomisi çok olan Lagarde de risk altında ve çok parası var.
Öte yandan, bölge genelindeki resesyon endişeleri devam ederken, bu hafta açıklanacak verilerden alınacak verilerden ECB’nin gelecek dönemde izleneceği patika hakkında bilgi verilmesi bekleniyor.
ECB Başekonomisti Philip Lane hafta içinde yaptığı konuşmada, ekonomiyi desteklemek için para politikasının çok uzun süre kısıtlayıcı kalmaması durumunda ifade ederek, aksi takdirde Ekonomist yeterince büyüyemeyeceğine ve bu kez de düşük enflasyon patlamasının ortaya çıkabileceğine işaret etti.
ECB, Fransa Merkez Bankası Başkanı Francois Villeroy de Galhau üyesidir, ise bankanın aralıkları arasında daha büyük bir faiz indirimi için ayarlar açık tutması uygulaması ve politika faizinin büyümeyi teşvik edecek bir seviyeye düşebileceğini söyledi.
Enflasyon izlendi
Makroekonomi tarafında ise Almanya’da ekimde yüzde 2 olan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE), kasımda beklentileri altında artarak yüzde 2,2’ye yükseldi. Euro Bölgesi’nde ekimde yüzde 2 olan yıllık TÜFE, kasımda öngörülere paralel olarak yüzde 2,3’e yükseldi.
FTSE 100’ün fiyatı 0,31, DAX 40’ın fiyatı 1,57, Fransa’da CAC 40’ın fiyatı 0,27 ve MIB 30’un fiyatı 0,27 oldu. 0.24 geriledi.
2 Aralık haftasında, pazartesi Almanya ve Euro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI, çarşamba Euro Bölgesi Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması, perşembe günü Euro Bölgesi perakende satışlar ve cuma Günün Euro Bölgesi büyümesi takip edilecek.
Asya tarafında da geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, Çin’in ABD ile yeni bir ticaret savaşı konusunda huysuz olabilen yönler beklentileri değişen ödeme piyasalarını destekledi.
ABD’de seçilen başkan Donald Trump’ın yüksek tarifeler ve göç sınırlamaları gibi atacağı korumacı adımların küresel ticarete nasıl bir etki yapacağına ilişkin süreler devam ederken, Çin tarafının voltajını tırmanmak yerine müzakere yolu tercih edilebilir tahmin ediliyor
Bununla birlikte Çin’de uygulamalar olası tarifelerin azaltılması için gelecek bir ekonomiyi çalışmalarına devamna devamine ilişkin haber örnekleri Çin piyasalarındaki risk iştahını canlı sürekli.
Bölgede geçen hafta gösterimine göre, Çin’in sanayi bölgelerindeki karları ekim yerinde iyileşmeler gösterildi. Ulusal İstatistik Ofisleri gösteriyor ki, eylül ayında yüzde 27,1’lik düşüş yaşayan sanayi karları, ekimde bir önceki yıla göre sadece yüzde 10 düştü.
Ayrıca, bu ay Çin’de gösterge faizi fonksiyonu yerine getiren 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarının (LPR) sabit tutulmasının ardından Çin Merkez Bankası (PBoC), ana politika faizi niteliğindeki 1 yıl vadeli borçlanma faizini değiştirmedi.
PBoC, geride bıraktığımız hafta, “Orta Vadeli Kredi Aracı” (MLF) adı verilen mekanizmayla piyasaya 900 milyar yuan (124.24 milyar dolar) para aktardığını bildirdi. Merkez Bankası piyasaya 1 yıl vadeli yüzde 2 faizle borçlanma faizi niteliğindeki borçlanma faiz politikasını korudu.
Japonya’da ise TÜFE yıllık yüzde 2,6 ve çekirdek TÜFE yıllık yüzde 2,2 yükselerek gelecekte geride kalırken, sanayi üretimi aylık yüzde 3 artsa da vizyonları karşılayamadı.
Bu haftalık bazda Çin’de Şanghay istatistik endeksi yüzde 1.81 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1.01 artarken, Japonya’da Nikkei 225 yüzde 0.20 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,86’ya düştü.
Gelecek hafta pazartesi Japonya ve Çin’de imalat sanayi PMI, çarşamba Japonya ve Çin’de hizmet sektörü PMI ve cuma günü Japonya’da endeksli izlenecek.
Yurt içi piyasalarda geçen hafta cihazı bir seyir öne çıkarken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftalık bazda yüzde 1,07 değer kazanarak cuma günü 9.652,00 puandan tamamladı.
Geçen hafta yurt içinde gösterilen göstergelere göre, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2024 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim olarak geçen yılın aynı takvimi çeyreğine göre yüzde 2,1 arttı.
Buna ek olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Parapolitikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti’nde, “Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki durdurma kesintisi seviyelere yaklaştığını ima etmektedir.” denildi.
Bunların yanı sıra dolar/TL, bir önceki haftayı devam ettirerek yüzde 0,5 üzerinde 34,6921’den kapandı.
Yeni haftada, pazartesi imalat sanayi PMI, salı günü enflasyon, çarşamba günü dış ticaret dengesi ve perşembe günü haftalık para ve banka istatistikleri takip edilecek.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, kasım bölgelerinde Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 1,98 arttığını tahmin ediyor.
Economist ayrıca bir enflasyonun izlenmesine göre (yüzde 1,98) bir önceki ay yüzde 48,58 olan yıllık enflasyonun yüzde 46,71’e ineceği öngörülüyor.
Öte yandan ekonomist 2024 sonu enflasyon ortalamasında yüzde 45,07 oldu.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direncinin, 9.500 ve 9.450 işletimin destek konumunda olduğunu kaydetti.