Bakü’deki Dünya İklim Konferansı: İlk taslak, sert eleştiri

Bakü’deki dünya iklim konferansının yarın sona ermesi planlanıyor. İlk karar taslağı mevcut, ancak pek çok çekişme noktası hala açık. Bunun eleştirisi büyüktür.

Dünya İklim Konferansı’nın karar taslağına yönelik sert eleştiriler var. AB İklim Komiseri adayı Wopke Hoekstra Bakü’de düzenlediği basın toplantısında “Bu konuyu abartmayacağım” dedi. “Mevcut haliyle kesinlikle kabul edilemez.”

Gelişmekte olan ülkeler ve pek çok gözlemci, AB ve diğer sanayileşmiş ülkelerin bu sabah yayınlanan taslak metinde, iklim krizinde önümüzdeki yıllarda yoksul ülkeler için kullanıma sunulacak belirli bir para miktarını henüz belirtmemiş olmalarını eleştiriyor.

Yeşil Milletvekili Michael Bloss da şunları eleştirdi: “Avrupa Birliği, iklim müzakerelerinde liderlik yapmak yerine fren haline geliyor” dedi. Finansman için kendi önerilerinize acilen ihtiyaç var.

Çözülmemiş anlaşmazlıklar

On sayfalık makalede çok sayıda başka çekişme noktası çözümlenmeden kaldı. Örneğin, geleneksel sanayileşmiş ülkelerin tek bağışçı olmaya devam edip etmeyeceği veya Çin ve zengin Körfez ülkeleri gibi gelişmekte olan zengin ülkelerin de ödeme yapmaya teşvik edilip edilmeyeceği konusunda net bir tanım yok.

Neredeyse 200 ülkeden on binlerce katılımcının yer aldığı dev konferans 11 Kasım’dan bu yana toplanıyor; Cuma gününe kadar bir fikir birliğine varılması bekleniyor. Tartışmanın merkezi noktası, gelişmekte olan ve gelişmekte olan ülkelere yönelik mali yardımların ne kadar artırılacağıdır.

Bağımsız bir BM uzman grubuna göre, dış yardım ihtiyacı 2030 yılına kadar yılda yaklaşık bir trilyon ABD doları, hatta 2035 yılına kadar 1,3 trilyon ABD doları olacaktır. Bu, mevcut iklim yardımı miktarının 10 ila 13 katı olacaktır.

Belirli miktarda para eksik

Greenpeace Almanya’nın genel müdürü Martin Kaiser gazete hakkında şunları söyledi: “Zengin ekonomik ulusların ne kadar bütçe kaynağı sağlayacağına ilişkin merkezi ancak hâlâ cevaplanmamış soru, bu iklim konferansının başarısını veya başarısızlığını belirleyecek.” Daha fakir ülkelerin akıllarında haklı olarak net meblağlar var.

Sanayileşmiş ülkelerin artık güven yaratmak ve tartışmaları ilerletmek için yeterince yüksek bir kamu finansmanı teklifi yapması gerekecek. Bread for the World’den iklim uzmanı Sabine Minninger, yeni müzakere metnini hayal kırıklığı olarak nitelendirdi. COP29’un resmi olarak sona ermesine bir gün kala sanayileşmiş ülkeler hâlâ somut sübvansiyonlar hakkında konuşmaya hazır değil.

Destek hibe olarak verilmeli

Taslak metin, en azından iklim krizinin ölümcül sonuçlarına uyum sağlamaya yönelik desteğin ve hasar ve kayıpların tazmin edilmesine yönelik fonların, yoksul ülkelerin borç yükünü artıran krediler yoluyla değil, öncelikli olarak hibe olarak akması gerektiğini açıkça ortaya koyuyor.

Gelecekteki ödemelerin miktarı konusundaki anlaşmazlıkta AB yakın zamanda frene bastı ve somut meblağların ancak diğer önemli sorular açıklığa kavuşturulduktan sonra teklif edileceğini vurguladı. Federal hükümet gibi eyaletler birliği de petrol, gaz ve kömürden büyük miktarda para kazanan Çin ve Körfez ülkeleri gibi ülkelerin de katkıda bulunması konusunda ısrar ediyor. 30 yıllık BM sınıflandırmasına göre, Hindistan dahil bu ülkeler hâlâ gelişmekte olan ülkeler ve dolayısıyla alıcı ülkeler olarak kabul ediliyor.