:
MERVE YİĞİTCAN – İSTANBUL
İhracatçıların yoğun olarak kullandığı Merkez Bankası kaynaklı TL reeskont kredilerinde, uzayan kripto soruşturmaları firmaları zorlamaya başladı. EKONOMİ’nin sektör kaynaklarından edindiği etki ve performans, kullandığı reeskont kredisi ile ilgili ihracat taahhüdünü kapatmasına rağmen bazı dosyalara sahip olmasına rağmen, Merkez Bankası’nın ‘geriye döviz al ma incelemesi’ni tamamlayamaması nedeniyle kapatılamıyor. Bu, şirketin bankanın kendi fonuna sahip olduğundan, kredinin kredi olarak kullanılabileceğinden ve müşteriye gönderildiğinden emin olduğu anlamına gelir. İhracatçıların ek teminatının yaklaşık yüzde 2 oranında ilave bir maliyetinin dikkati çekilirken, taahhüdünü kapatmasının üzerinden 6 ay tutulmasına rağmen halen dosya incelemesi tamamlanmışyan, bu Nedenle de ek teminatın iade edilemeyen firmar olduğu öğrenildi. Yanı sıra Merkez Bankasınca incelemesi tamamlanan firma, bu sırada Eximbank’tan bir ihracat kredisi kullanmak istediğinizde, bu kez geriye dönük kaydedilen toplam reeskont kredi miktarlarının yüzde 5’i kadar ek teminat talebiyle karşı karşıya kalıyor.
Bu durumun ihracatçıların finansman giderlerine ilave faiz tutarıyla gösterilen işaretleyen sektör temsilcileri, aynı zamanda kredi dosyalarının kapanmadığı için çözülmeyen teminatların ve istenen ek teminatların arın sınırlı kredi limitlerini bloke etmesinden şikayetçi. Paranızın karşılığını da ödeyebilirsiniz, eğer kendi paranıza sahip olmak istiyorsanız kendi paranızı ödemek zorunda kalacaksınız, sonrasında da Merkez Bankası’nda ödeme yapmak zorunda kalacaksınız.
Hatırlanacağı üzere, eski Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu dönem boyunca alınan bir kararla, TL reeskont kredilerinin amaç dışı takibinin önüne geçmek için, ilgili krediyi kullanan kişinin kartın kesiti olarak toplanması kararlaştırılmıştı. Bu yetenek ağustos arasında yaklaşık 1700 ihracatçıya, TL reeskont kredisi kullanılan dönemde döviz kaydedildi Merkez Bankası tarafından ceza kesildi. Beklemedikleri bir ceza ile karşı karşıya kalan ihracatçılar ise yaptırıma tepki göstermişlerdi, zira bazı ihracatçılar döviz kredisi taksitini ödemek için, bazı firmalar fuar gidişi amaçlı Üzerinizde bunu yapmanız için çok fazla baskı var ama siz de bir göz atabilirsiniz. Şikayetler ve talepler TİM Başkanı Mustafa Gültepe tarafından Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’a iletilmiş, 9 Eylül 2024 tarihli talimatla da İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredi Uygulaması’nda döviz alma taahhüdüne ilişkin istisnalar uygulanmıştı. Buna göre, DDM/KKM vadesinde döviz mevduatı geçişi için yapılan döviz alımları, alındıktan sonra 5 iş günü içinde satışı yapılan döviz alımları ile kredi vadesi boyunca 50 am ABD doları tutarları na kadar döviz alımları kapsamına alınmıştı. Yararlanılabilmesine olanak sağlanan olanaklara göz atma fırsatına sahip olmak önemlidir.
Merkez Bankası veriyor ama aynı zamanda içinde TL reeskont kredilerine günlük kredi limitini 3 milyar TL’den 4 milyar TL’ye çıkarmış ve yeni bir skor modeli getirmişti. Merkez Bankası’nca uygulanan istatistiksel velet, reeskont kredilerinin döviz rezervlerine katkısında son 2 yılda önemli bir düşüş söz konusu. Haftanın 7 günü para 1 milyon 320 milyon dolara iade edilirken, bir yandan da 2 milyon 574 milyon dolar ödemek zorunda kalındı. Yani Ocak-Temmuz dönemindeki düşüş yüzde 49… Temmuz ayında reeskontun döviz rezervlerine katkının 0 (sıfır) olması da dikkat çekti. 2023 yılı size 2012 yılında dönecek, 2012 yılında 832 milyon dolar ödemek zorunda kalacaksınız. 17.6 milyon dolar.