Himalayalar: Çin ve Hindistan sınır anlaşmazlığını çözdü

Çatışmalar Mayıs 2020’de Hindistan’ın Sikkim ve Ladakh bölgeleri ile Çin’in Tibet Özerk Bölgesi arasındaki Fiili Kontrol Hattı (LAC) boyunca başladı. LAC, 1962’deki Çin-Hindistan savaşından sonra Himalayalar’daki sınırın seyrini anlatıyor. Pekin, Hindistan’ın kontrolü altındaki yaklaşık 90.000 kilometrekarelik bir alan üzerinde hak iddia ediyor.

Dört yıl önce bölgedeki bir vadide yol yapılması planlanıyordu. Çin ve Hindistan güçleri arasındaki çatışmalar neredeyse bir yıl sürdü. 20 Hintli ve dört Çinli askeri personel öldürüldü.

Devriye programı

Çin ve Hint birlikleri daha sonra dağlık sınır boyunca çeşitli yerlerde devriye gezilerini durdurdu. Aynı zamanda her iki taraf da bölgeye onbinlerce asker konuşlandırdı. Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar Pazartesi günü yaptığı bir televizyon röportajında, her iki ülkenin de devriye gezmeye yönelik yeni bir yaklaşım üzerinde anlaştığını söyledi.

Üst düzey bir Hint askeri yetkilisi Reuters’e, çatışmaları önlemek için Çin ve Hindistan kuvvetlerinin sınır boyunca tartışmalı noktalarda üzerinde anlaşmaya varılan bir programa göre devriye gezeceğini söyledi.

Ordu temsilcisi Reuters’e verdiği demeçte, aylık inceleme toplantıları ve tartışmalı bölgelerin her iki tarafça düzenli olarak izlenmesinin amacının herhangi bir ihlal olmamasını sağlamak olduğunu söyledi.

Anlaşma ticari ilişkilere ivme kazandırabilir

Anlaşma, Rusya’nın Kazan kentinde yapılacak BRICS zirvesi öncesinde geldi. Basında çıkan haberlere göre bu, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında ikili bir toplantının önünü açıyor.

Sınır çatışmasının sona ermesi iki ülke arasındaki ticari ilişkilere de yeni bir ivme getirebilir. Sınır boyunca yaşanan kanlı çatışmalara yanıt olarak Hindistan hükümeti, Çin yatırımlarını daha yakından inceledi ve örneğin Çinli elektrikli otomobil üreticisi BYD’nin planladığı büyük projeleri durdurdu.

Hintli şirketler için bu çatışma, Çinli şirketlerle ticaret yaparken daha büyük bürokratik yük anlamına geliyordu. Her şeye rağmen Çin mallarının Hindistan’a ithalatı son dört yılda hızla arttı.

Uzman: Gerginliğin azaltılması için bölgesel faktörler

Hintli dış politika uzmanı Kallol Bhattacherjee’ye göre Çin ve Hindistan’ın birbirine yaklaşması, Myanmar ve Bangladeş başta olmak üzere bölgede yaşanan yeni çatışmalarla da ilgili. Myanmar’da isyancı gruplar acımasız askeri cuntaya meydan okuyor; Bangladeş’te uzun süredir hükümet lideri olan Şeyh Hasina Wajed devrildi.

İki çatışma göz önüne alındığında, Çin ve Hindistan’ın yakın işbirliği içinde çalışması gerekiyor. Bu durum, Bhattacherjee’nin Türk haber ajansı Anadolu’ya Eylül ortasında söylediği gibi, “en azından geçici olarak” odağı Fiili Kontrol Hattından kaydırıyor.

Hint Keşmir’deki saldırıda ölüler

Bu arada, Keşmir’in Himalaya bölgesinin Hindistan kontrolündeki kısmında Pazartesi günü aşırılık yanlısı olduğundan şüphelenilen kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırının ardından en az yedi ölüm ve çok sayıda yaralanma bildirildi. Jammu ve Keşmir Birlik Bölgesi’ndeki yetkililer, Pazar akşamı yaşanan olaydan sonra bir “terör saldırısı”ndan söz etti. Hint basınında çıkan haberlere göre, ölümler ülkenin kuzeyinde stratejik açıdan önemli bir tünel inşa eden özel bir altyapı şirketinde çalışıyordu.

India Today haber kanalı ve diğer Hint medyasında yer alan haberlere göre, Direniş Cephesi adlı bir grup sosyal ağlardaki mesajlarla saldırının sorumluluğunu üstlendi. Grup hükümet tarafından terör örgütü olarak sınıflandırılıyor. Hükümetin Keşmir’in Hindistan kısmından kısmi özerkliği geri çekme ve burayı Jammu, Keşmir ve Ladakh olmak üzere iki birlik bölgesine bölme kararından sonra 2019 yılında kurulduğu söyleniyor.

The Indian Express gazetesinin haberine göre, inşaatı devam eden 6,4 kilometre uzunluğundaki Z-Morh Tüneli, Keşmir Vadisi’ni Ladakh’a bağlayacak daha büyük bir tünel projesinin parçası. Proje, askeri personelin Ladakh sınır bölgesine daha hızlı bir şekilde getirilmesine olanak sağlaması açısından Hindistan ordusu için de önem taşıyor.