Personele araç kiralamayı sağlayan şirketler büyük risk altında!

Bu aralar hemen her gün birbirinden ilginç ve bir o kadar da önemli konularla karşılaşmaya başladı. Bunların büyük bir kısmı vergisel ve vergi kamuoyunu çok yakından ilgilendiriyor. Bunların dışında bazılarının başını ağrıtacak cinsten!

Birisi de, üst düzey bölümleri ile bağlantısı olmayana (satış, pazarlama vb.) eve gidip gelmeleri ve işte kullanmaları amacıyla donanımlarla ilgili araçlarla ilgili!

Şirketlere risk yaratan konu tam olarak ne?

Şirketler üst düzey maaş ile kesintilere (satış, pazarlama vb.) eve gidip gelmeleri ve işte kullanmaları amacıyla araç dağıtımları yapıyorlar. Fazlasıyla, bu yeni birleşimler değil, yıllardır yapılıyor.

Hayatınızda hiçbir sorun olmayacağından emin olup olamayacağınızı görebilirsiniz. Ancak, son dönemlerde özellikle vergi incelemelerinde, şirketlerin maaşı ve onlara tahsis edilmesi durumunda çalışanlara sağlanan menfaat olarak değerlendirilerek, bu menfaatin ücreti olarak gelir vergisi stopajına konu Verim ziyaı cezalı tarhiyatlar yapılmaya başlandı. Bu durum, sözleşme ve bakımları yapan şirketler için ciddi bir vergi riski yaratıyor!

Mevzuatta bir değişiklik mi oldu?

Konu ile ilgili düzenleme Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde yer alıyor. Söz konusu düzenlemeye göre, yönetim ve denetim kurulları başkanları Üyeler ile şirketten ayrılana ödenen veya ödenen para, ay ve menfaatler ücreti olarak kabul ediliyor.

Eğer gününüz iyi geçiyorsa, aradığınızı görebileceksiniz!

Ancak bazı yasal mevzuatta bir değişiklik yapılmadığında, idari yorumun içeriğiyle bir ve her şey üstlenebiliyor. Vergi miktarı bunun çok sayıda örneği var, saymakla bitmez!

İyi bir fikre sahip olmak iyi bir fikir, bunun ve güzel örneklerinden birisi!

Maliye, araçların iş dışı kullanımlarını giderlerini net ücret olarak kabul ediyor!

Maliye, üst düzey yönetimi ile personele (satış, pazarlama vb.) tahsis edilen ulaşım araçları iş dışı kullanım (işe geliş – gidiş, hafta sonu tatili, bayram tatili vb.) giderlerinin net ücreti olarak kabul vergilendirilmesi gerekli görüşünde!

Ayrıca aşağıdaki bilgileri de görebilirsiniz:

“Şirketlerde CEO, Yönetim Kurulu Üyeleri ve CFO’lara bu sıfatları sayesinde ücretlendirilen araçlar, iş ile ilgili olarak kullanılmadıkları (işe geliş – ayrılış dönüş, hafta sonu tatili, bayram tatili vb.) dönemlere ilişkin giderlerinden Şirketler tarafından karşılanan kısmı net ücret olarak kabul ve bu ödemelerin gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması, bu şekilde tevkifata tabi tutulması brüt tutarların ise kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerekir.” (GİB. İzmir VDB’nin 17.01.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.16.01-176300-48 sayılı Özelgesi).

Cezalı tarhiyatların dayanağını Maliye’nin bu ortaya çıkıyor!

Vergi İncelemelerinde, bedelin üst düzey kısımları ile bunlara bakım yapılan araçlar iş dışında kullanılıp kullanılmadığı araştırılıyor, bu araçlar iş Bu şekilde kullanımlara (örnek geliş- gidiş, hafta sonu veya bayram tatillerinde de kullanımsa), iş dışı bu kullanımlara ilişkin giderler net ücret olarak kabul edilir. Brütleştiriliyor ve şirketler adına vergi ziyaı cezalı gelir vergisi stopajı tarhiyatları yapılıyor. Giderlerin büyüklüğüne velet, tarhiyat yapılacak gelir unutma stopajı ve unutma ziyaı cezası da artıyor.

Peki, Danıştay bu konuya nasıl bakılıyor?

Danıştay’ın yeni görüşü, Maliye’nin görüşü ile aynı doğrultuda.

Nitekim yakın bir zamanda verilen bir Kararın özeti şu şekildedir.

“Bilindiği üzere, ücret, itibari ile orijinal ve/veya fikri bir emek karşılığında elde edilen bir hasılayı ifade eder. Kullanmanız için gereken bilgileri almak için de kullanabilirsiniz. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinde, genel anlamıyla ücret “bir kimse bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından ödenir ve para ile ödenen tutar” olarak . Gelir Vergisi Kanunu’nda ise bir ödemenin ücret sayılabilmesi için, bir iş yerinde, bir işverene bağlı çalışma yapılması ve bunun karşılığında menfaat elde edilmesi gerekmektedir. Hizmet bedelinin yapılan ödeme nakit, ayın (çalışma karşılığının mal olarak ödemesi) veya para ile temsil edilen menfaatler (konut ve aracın çalıştırılması, borçlar ve benzeri) şelinde olabilir). İşveren tarafından ücretinin farklı isimler altında farklı usullerle yapılan ödemenin ücretin değiştirilmesini değiştirmez.

Yukarıda ayrı ayrı yer verildiği üzere, şirket sahibi olduğu veya kiralama yoluyla edindiği varlıklar, şirket çalışanlarının şirket işleri için kullanmaları, çalışanlara sağlanan menfaat olarak değerlendirilemez. Ancak, çalışanlara ödenen ve iş ile ilgili olmayan menfaatlerin ise, ücret kapsamına alınacağı tazminatıdır. Olayda ise, çalışanlara hizmet verilen insanlar iş dışında bir başka deyişle özel amaçlı ticari, daha çok ne kadar süre faaliyet olarak test ediliyor yapılmadan yapılmaya dayalı olarak bir yıl 360 gün kabul edilmek üzere, bunun 120 günü yani 1/3’ü özel amaçlı kullanım olarak değerlendirildiği değerlendirildiğinden davacı adına yapılan vergi ziyaı cezalı gelir unutma tarhiyatında hukuka uyarlık görülmemiştir.” (Danıştay 9. Dairesi’nin 24.09.2024 tarihli ve E.2022/3328, K.2024/4260 sayılı Kararı).

Kişisel görüşümüz ve değerlendirmemiz

Bize göre Maliye’nin görüşü oldukça teşvik edici bir görüş. Tam olarak sinekten yağ üreten cinsten!

Vergi Kanunu’nun ücretiyle ilgili 61. Maddenin incelenmesinden de farklı olarak, Kanunda ücretin tanımı çok geniş yapılmış olup, çalıştırılan gelirli kişilerle ilgili nakdi ve her şeyin ücretinin tanımına dahil edilmesi mümkündür. Bu son derece olumsuzdur. Şirketlerin işlerinin artması, performans koşullarını taşıyan çalışanlarına hizmet veriyor ve giderlerini karşılıyor. Ancak aradığınızı görmenin kolay olduğunu unutmamak önemlidir. Bu nedenle söz konusu giderlerin, çalışanlarına sağladığı menfaat olarak değerlendirilmesi gerekir. Örneğin, nasıl ki, cep telefonu, bilgisayar vb.nin şirketlerinde kullanılmak üzere şirket yöneticisi ve bölgelerine dağıtılması, bunların eve götürülerek evde kullanım ücreti olarak değerlendirilmiyorsa, aynı amaçla tahsis edilen ve şirket işlerinde kullanılan makineler da yine hafta sonunda eve götürülüyordu veya bayramlarda işyerinin faaliyet ücreti olarak değerlendirilmemesi gerekir. Aksi halde, yorumla ilgili ilgisiz her şeyin ücretinin tanımına dahil edilebilir.

Gider kısıtlamasıyla sorun çözüldü, neden hâlâ devam ettiriliyor mümkün değil!

Maliye, 7194 sayılı Kanunla yaptığı düzenleme ile, kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli çalıştırılanların bu amaçla çalıştırılması olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin kurumlar vergisine esas kazançtan indirimini, yüzde 70 ile sınırlandırdı. KKEG güneş enerjisi sistemine sahip 30 yıllık bir araba ile araç kullanabilirsiniz. Bu 2020’nin ilk günü (GVK Mad. 40.68). Bu aracın sadece mevcut olması değil, aynı zamanda araba kullanmanız ve kendi aracınıza sahip olmanız da önemlidir.

Bize göre binek otomobillerin giderleri ile ilgili olarak yapılan yüzde 70 – 30 kısıtlamasına ilişkin düzenleme, yaşanan bu sorun bozulması. Şirketlere ait binek otomobillerin özel işlerde ticari olarak hızla kabul edilmesi, giderlerinin yüzde 30’unun safi kazanç tespitinde gider olarak düşmesine izin verilmemesi, Şirketin yöneticisi ve ekonomik koşullardaki kullanım giderlerinin net ücret olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine, sorunun çözülüp çözülmeyeceğine.

Dolayısıyla artık bu tür araç dağıtımlarında, makinelerde yaşanan ücret tartışması çözülmüş sona ermiş oldu. Çünkü söz konusu araçların giderlerinin yüzde 30’u pesinen KKEG olarak matraha ilave olarak vergilendirildiğinden, bunun net ücret olarak çalışanların ücretlerine ilave bir daha Vergilendirilmemesi gerekir.

Ağaçlarla uğraşmaktan ormanı görememek!

Rahmetli Hocam Prof.Dr. Şükrü KIZILOT yazılarında “Ağaçlarla uğraşmaktan ormanı görememek” şelinde bir sözü sıklıkla kullanılırdı. Bence de çok doğru bir söz, daha listeli ve vergi kaybının yüksek olduğu tespit edilen kayıt dışı alan varken, Maliye’nin tüm enerjisini zaten kayıt altında olan ve üst düzey ciddi vergi yükünü taşıyan bu ve benzerini yoğunlaştırması oldukça ilginç ve bir o kadar da şaşırtıcı! Ayrıca, gayrimenkul ve binek otomobillerin artık vergi bölümünden çıkarılması, bunun yerine kayıt dışılığın fazla olduğu yeni sektör ve konuların gündeme getirilmesi şart!

Sonuç olarak;

Aracı 70 ila 30 aralığında kullanma imkanına sahip olmanızı sağlamak için aracın kişisel hattını kullanabileceksiniz. kısıtlamasına ilişkin düzenlemeyi gözönünde tutarak, üst düzey yöneticiler ile personele (satış, pazarlama vb.) tahsis edilen araçların iş dışı kullanım (işe geliş – gidiş, hafta sonu tatili, bayram tatili vb.) giderlerinin net ücreti olarak kabul edilerek vergilendirilmesinin biçimlerinin yeniden değerlendirilmesinde fayda var.